Wassily Kandinsky, Mit und gegen, 1929
Kandinsky’s analyses van vormen en kleuren vloeien niet voort uit eenvoudige, willekeurige associaties, maar uit de innerlijke ervaring van de schilder. Hij bracht jaren door met het creëren van abstracte, sensorisch rijke schilderijen, werkte met vorm en kleur, observeerde onvermoeibaar zijn eigen schilderijen en die van andere kunstenaars, en noteerde hun effecten op zijn gevoel voor kleur.
De tekst van Kandinsky, Du Spirituel dans l’art, werd gepubliceerd in 1912 en definieert drie soorten schilderijen; indrukken, improvisaties en composities. Terwijl indrukken zijn gebaseerd op een externe realiteit die als uitgangspunt dient, geven improvisaties en composities beelden weer die voortkomen uit het onbewuste, hoewel deze compositie is ontwikkeld vanuit een meer formeel oogpunt. Kandinsky vergelijkt het spirituele leven van de mensheid met een piramide – de kunstenaar heeft een missie om anderen met zijn werk naar het hoogtepunt te leiden. Het is een spirituele piramide, die langzaam voortschrijdt en ascendeert, zelfs als hij soms onbeweeglijk lijkt. Tijdens decadente periodes zinkt de ziel naar de bodem van de piramide; de mensheid zoekt alleen naar extern succes en negeert spirituele krachten.
Voor Kandinsky is het principe van kunst en het fundament van vormen en de harmonie van kleuren “Innerlijke noodzaak”. Hij definieert het als het principe van efficiënt contact van de vorm met de menselijke ziel. Elke vorm is de afbakening van een oppervlak door een ander; het bezit een innerlijke inhoud, het effect dat het heeft op iemand die er aandachtig naar kijkt. Deze innerlijke noodzaak is het recht van de kunstenaar op onbeperkte vrijheid, maar deze vrijheid wordt licentie als ze niet op een dergelijke noodzaak is gebaseerd. Kunst wordt geboren uit de innerlijke noodzaak van de kunstenaar op een raadselachtige, mystieke manier waardoor het een autonoom leven verwerft; het wordt een onafhankelijk onderwerp, geanimeerd door een spirituele ademhaling.
Rood is een warme kleur, levendig en geagiteerd; het is krachtig, een beweging op zichzelf. Gemengd met zwart wordt het bruin, een harde kleur. Gemengd met geel, krijgt het warmte en wordt het oranje, wat een stralende beweging op zijn omgeving geeft. Wanneer rood wordt gemengd met blauw beweegt het weg van de mens om paars te worden, wat een koel rood is. Rood en groen vormen het derde grote contrast, en oranje en paars het vierde.
