Franz Marc, De toren van blauwe paarden, 1913
‘De toren van blauwe paarden’ (Der Turm der blauen Pferde) is een schilderij van de expressionistische Duitse kunstschilder Franz Marc, geschilderd in 1913, Olieverf op doek, 200 bij 130 centimeter groot. Het werk werd in de nazitijd bestempeld als Entartete Kunst, werd aangekocht door Hermann Göring en geldt sinds 1945 als verdwenen. Marc zou na 1910 nauwelijks nog mensen tot onderwerp van zijn schilderijen maken, maar vooral dieren schilderen: in tegenstelling tot het dier beschouwde hij de mens als ‘onrein’ en vervreemd van zijn oorspronkelijkheid. Vanaf 1913 ontwikkelde hij echter ook een steeds soort van gebroken verhouding tot het dier: waar hij aanvankelijk probeerde zich ‘in te leven in hoe het dier de wereld waarneemt’, werd hij zich geleidelijk bewust dat ook de natuur zelf onrein was en kwam het dier hem steeds vaker voor als ‘lelijk en akelig’. Parallel daarmee werden zijn voorstellingen meer en meer instinctief, steeds schetsmatiger en uiteindelijk uiterst abstract, mede ook onder invloed van Robert Delaunay, die hij in 1912 samen met August Macke in Parijs had bezocht. De Toren van Blauwe Paarden is in dat licht te beschouwen als een overgangswerk.