Pieter Bruegel de Oude, Nederlandse Spreekwoorden, 1559
Nederlandse Spreekwoorden is een olieverfschilderij uit 1559, geschilderd door Pieter Bruegel de Oude. Het schilderij toont ten minste 125 Nederlandstalige spreekwoorden en gezegdes die destijds gangbaar waren. Sommige worden nog altijd gebruikt.
Schilderijen over spreekwoorden waren in Bruegels tijd populair. Zo maakte Frans Hogenberg rond 1558 reeds een gravure waarin 40 spreekwoorden werden uitgebeeld. Bruegel maakte eerder al schilderijen van 12 spreekwoorden op individuele panelen. Nederlandse Spreekwoorden is echter voor zover bekend het eerste grote werk gericht op het uitbeelden van spreekwoorden.
Bruegels schilderijen vertonen vaak thema’s als absurditeit en dwaasheid van de mens. Nederlandse Spreekwoorden is daarop geen uitzondering. De originele titel van het werk was “De dwaasheid van de wereld”, wat suggereert dat Bruegel het schilderij niet bedoelde als simpelweg een verzameling spreekwoorden maar als beeld van de dwaasheid van mensen. Veel mensen op het schilderij vertonen karakteristieke kenmerken waarmee Bruegel in zijn werken dwaasheid benadrukt.
