Pieter Bruegel de Oude, De toren van Babel, ca 1565
De kleine toren van Babel is een schilderij van de Brabantse schilder Pieter Bruegel de Oude
Het stelt de toren van Babel voor, een bouwwerk uit het Bijbelboek Genesis, dat door de Babyloniërs werd gebouwd en dat ‘tot aan de hemel’ zou reiken. God strafte de Babyloniërs echter voor hun hoogmoed met de Babylonische spraakverwarring en vernietigde de toren.
Op het schilderij van Bruegel is te zien hoe de toren tot voorbij de wolken letterlijk tot aan de hemel reikt. Op en rondom de toren krioelt het van de bedrijvigheid. Op de toren zijn talloze mensen druk aan het bouwen. In de haven voor de toren zijn een groot aantal zeilschepen en galeien afgemeerd. Op de voorgrond zijn enkele figuren bezig bomen te kappen en stenen uit de grond te halen. Het landschap in de achtergrond is al grotendeels ontbost. De mensen daar wonen in schamele hutjes.
Het werk is meer dan alleen een uitbeelding van het Bijbelverhaal. In de 15e en 16e eeuw werd het onderwerp vooral gekozen als symbool van de ‘verkeerde wereld’, de zelfoverschatting en incompetentie van de mens. De manier waarop Bruegel de architectuur van de toren uitbeeldde, met talrijke bogen en andere voorbeelden van Romeinse architectuur, doet denken aan het Colosseum in Rome. Bruegel zal dit gebouw zeker hebben gezien tijdens zijn verblijf in Rome rond 1553.
